Efengylu?
Gan Dr Wayne Griffiths.
Nid yw cynnwys y blogiau o reidrwydd yn adlewyrchu safwynt Eglwys Capel Seion, Drefach na’r tîm golygyddol.
Efallai mai’r un darn o ddata hwn yw’r wybodaeth bwysicaf am yr eglwys a’r ffydd a glywais eleni.
Rydym wedi gwneud gwaith eithaf da o esbonio “beth” yw’r rheswm am ostyngiad mewn presenoldeb: mae amlder presenoldeb eglwys wedi gostwng, ac mae pobl wedi gadael yr eglwys yn gyfan gwbl.
Yr hyn rydym eisiau ei fynegi, hyd yma o leiaf, yw “pam” y gostyngiad mewn presenoldeb. Pam fod cymaint o bobl yn mynychu'n llai aml, a pham eu bod yn rhoi'r gorau iddi yn gyfan gwbl? Ein her, wrth gwrs, oedd mynd i feddyliau’r bobol hyn a threiddio i mewn i’w cymhellion dros adael. Rydym yn ffodus bod prosiect ymchwil mawr wedi gwneud hynny, a dyma’r ateb.
Yr Un Rheswm Mawr
Yn ddiweddar, rhyddhaodd PRRI brosiect ymchwil enfawr sy'n esbonio'r ffactor “pam”.
Mae pobl yn mynychu llai neu ddim o gwbl am un prif reswm: Yng ngeiriau astudiaeth PRRI, fe wnaethon nhw “roi’r gorau i gredu yn nysgeidiaeth crefydd.”
Y rheswm hwnnw oedd cymhelliad llethol y rhai a oedd yn gadael (56% yn erbyn 30% ar gyfer y cymhelliad ail uchaf).
Gadawsant yr eglwys oherwydd nad oeddent yn credu'r hyn dysgodd yr eglwys. Ond rwy'n amau nad oeddent yn credu oherwydd na wyddent mewn gwirionedd beth dysgodd yr eglwys. Mewn geiriau eraill, mae gennym broblem cymathu a gadael oherwydd nad yw ein heglwysi yn addysgu'r Beibl a hanfodion y ffydd Gristnogol yn ddigonol.
Mae'r Dystiolaeth yn Glir
Mae arolygon iechyd eglwysig ers 1996 â miliynau o bwyntiau data yn yr astudiaeth hydredol hon (sy'n golygu ein bod yn gofyn yr un cwestiynau dros nifer o flynyddoedd).
Mae dau bwynt data brawychus yn ein hastudiaethau. Yn gyntaf, mae eglwysi yn prysur gefnu ar efengylu. Yn ail, mae aelodau eglwysig yn gwadu hanfodion y ffydd Gristnogol yn gyson.
I Ble Rydyn Ni'n Mynd o Yma?
Er na chaiff y broblem hon ei datrys gyda chwistrelliad o arian, gallwn ddechrau pwysleisio tri cham gweithredu mawr yn ein heglwysi. Mae’r dull hwn yn mynd ymhell tuag at feithrin cred yn y rhai sy'n mynychu'ch eglwys yn rheolaidd. Dyma bwyntiau i’w ystyried.
Angen ailgychwyn y broses gydag astudiaeth gynulleidfa-gyfan o hanfodion y ffydd Gristnogol.
Bydd angen edrych ar y datrysiad grŵp bach neu grwp cartref a dosbarth ysgol Sul i oedolion a phlant.
Symud ein grwpiau bach a dosbarthiadau ysgol Sul yn fwy at ddysgeidiaeth benodol o’r Beibl. Er bod llawer o astudiaethau da mewn grwpiau bach ar gael, mae’r ymchwil yn awgrymu’n gryf bod angen inni gael dysgeidiaethau Beiblaidd mwy uniongyrchol yn ein grwpiau.
Rhoi cynllun i aelodau’r eglwys o ddarllen y Beibl bob dydd. Byddai’r cynllun hwn yn fwy na chynnig cynllun darllen trwy’r Beibl ar ddechrau’r flwyddyn galendr. Byddai’n golygu eu hannog bob wythnos i aros yn y Beibl. Mae awdur Hebreaid yn dweud orau: “Oherwydd y mae gair Duw yn fyw ac yn rymus. Y mae yn llymach na'r cleddyf daufiniog miniog, yn torri rhwng enaid ac ysbryd, rhwng cymal a mêr. Mae’n amlygu ein meddyliau a’n dymuniadau mwyaf mewnol (Hebreaid 4:12).
Mae'n eithaf clir. Mae pobl yn gadael ein heglwysi oherwydd nad ydyn nhw wedi'u seilio ar y ffydd.
Mae'r ateb yn glir hefyd. Mae’n rhaid inni ddychwelyd at hanfodion y ffydd Gristnogol, a chael ein haelodau eglwysig i ymgolli’n fwy yn y Beibl.
Ydy, mae'r ateb yn glir. Mae'r cwestiwn yn glir hefyd: A fyddwn ni'n ei wneud?