Stori o Ddewrder

Stori o Ddewrder: Teulu Deg Boom

Yn nhref fach Haarlem yn yr Iseldiroedd, roedd teulu Ten Boom - cartref Cristnogol selog - yn rhedeg siop gwneud oriorau. Dan arweiniad Corrie Ten Boom, ei chwaer Betsie, a’u tad, Casper, daeth y teulu’n arwyr yn ystod yr Ail Ryfel Byd am eu hymdrechion dewr i gysgodi Iddewon rhag erledigaeth y Natsïaid.

Wrth i'r Natsïaid dynhau eu gafael ar yr Iseldiroedd, fe beryglodd teulu Ten Boom eu bywydau trwy greu ystafell gudd yn eu cartref. Buont yn gweithio gyda Resistance yr Iseldiroedd, gan guddio teuluoedd Iddewig a'u helpu i ddianc i ryddid. Er gwaethaf y perygl parhaus o ddarganfod, roedden nhw'n credu bod eu ffydd Gristnogol yn eu gorfodi i weithredu.

Daeth eu cartref, a elwir yn “The Hiding Place,” yn noddfa i'r rhai a oedd yn ffoi rhag erledigaeth. Yn drasig, darganfuwyd ymdrechion y teulu Ten Boom ym 1944. Arestiwyd Corrie, Betsie, a Casper, ynghyd ag eraill a fu’n ymwneud â’u cenhadaeth. Bu farw Casper ddeg diwrnod yn ddiweddarach yn y carchar, ac ildiodd Betsie i salwch yng ngwersyll crynhoi Ravensbrück.

Goroesodd Corrie erchylltra’r gwersyll ac, ar ôl y rhyfel, cysegrodd ei bywyd i ledaenu neges o faddeuant a chymod. Yn ei llyfr The Hiding Place, mae'n adrodd cyfarfyddiad â chyn warchodwr Natsïaidd ar ôl y rhyfel. Pan ofynnodd am ei maddeuant, fe'i hestynnodd, gan ddangos pŵer trawsnewidiol ffydd a gras.

Mae etifeddiaeth y teulu Ten Boom yn ein hatgoffa’n bwerus o’r dewrder i weithredu yn erbyn drygioni a’r cryfder i faddau, hyd yn oed yn wyneb dioddefaint annirnadwy.

Gweddi Cofio’r Holocost

Tad nefol,

Deuwn ger dy fron â chalonnau trymion wrth i ni gofio trasiedïau'r Holocost. Rydym yn anrhydeddu’r bywydau a gollwyd, gwytnwch y goroeswyr, a dewrder y rhai a beryglodd bopeth i amddiffyn y diamddiffyn.

Arglwydd, helpa ni i ddysgu o’r gorffennol er mwyn inni gerdded yn ffyddlon yn dy ffyrdd. Dysg ni i sefyll yn erbyn casineb, i geisio cyfiawnder, ac i garu ein gilydd fel y caraist ni. Bydded inni fod yn bontydd deall rhwng dy holl blant, gan estyn gras a thosturi i’r holl genhedloedd.

Gweddïwn dros ein brodyr a chwiorydd Iddewig wrth iddynt goffau’r amser difrifol hwn. Cryfha hwynt â'th heddwch a'th gysur, a bendithia ein hymdrechion i feithrin undod a chymod.

Boed i'n heglwys fod yn ffagl goleuni mewn byd sy'n aml yn cael ei gysgodi gan ymraniad. Tywys ni i fyw allan Dy orchymyn i fod yn dangnefeddwyr, gan ddwyn iachâd a gobaith i bawb.

Yn enw Iesu, gweddïwn.

Amen.