Pwy yw Iesu Grist?

Y Gair ar bapur daeth yn fyw i ni.

Y Gair ar bapur daeth yn fyw i ni.

Iesu Grist. ‘Yr un a ddewiswyd’, ‘yr un sy’n achub’.

Nid oes yr un cyfiawn, na neb. Rhuf 3:10

Mae'r gred mai Iesu Grist yw Dduw wrth galon Cristnogaeth. Ond pwy oedd Iesu? Ar wahân i honni mai ef oedd Duw fe’i galwyd hefyd yn Waredwr. Dywedodd Iesu mai ei bwrpas ar y ddaear oedd ein hachub, yn wir mae’r enw Crist Iesu yn golygu ‘yr un a ddewiswyd’, ‘sy’n achub’.

Mae Cristnogion yn credu mai trwy ei fywyd, ei farwolaeth a'i atgyfodiad yw'r unig ffordd y gallwn gael ein hachub.

Beth ydyn ni'n ei olygu wrth gael ein hachub?

Mae Cristnogion yn credu bod Duw eisiau inni gredu ynddo a byw ein bywydau yn ei gyflawnder. Cydnabu Duw ei fod yn well gennym wneud pethau ein ffordd ni ac nid y ffordd yr oedd Duw wedi'i gynllunio. Anwybyddu Duw yw’r hyn rydyn ni’n ei alw’n ‘bechod’ a’r gosb am ‘bechod’ yn ôl y Beibl yw marwolaeth. Er mwyn talu pris pechod anfonodd Duw Ei unig fab i'r ddaear i dalu'r pris eithaf ac i farw yn ein lle.

Rhywun sydd heb bechod yw'r unig berson sy'n gallu talu pris pechod. Nid oes gan Dduw ei hun unrhyw bechod a dyma'r unig un felly sy'n gallu talu pris pechod. Iesu yw Duw a daeth i'r ddaear i'n hachub. Trwy ddweud hyn rhaid oedd i Iesu fod naill ai'n wallgof ... neu'n dweud y gwir. Rydym nid yn unig yn cymryd ein tystiolaeth o hyn o'r Beibl ond hefyd o gannoedd o ddarnau o dystiolaeth a gasglwyd gan haneswyr.

Mae tystiolaeth hynafol yn dangos bod Iesu wedi bodoli.

Mae athrawon Iddewig, seneddwyr Rhufeinig a haneswyr yn gynnar yn y ganrif gyntaf yn adrodd hanes dyn doeth a gweithredwr gweithiau gwych. Tacitus (c56-117AD) Adroddai haneswyr mae Crist oedd sylfaenydd crefydd wrthryfelgar Crisnogaeth, gelwid felly gan nad oedd yr Ymerodraeth Rufeinig yn ei gydnabod a'i fod wedi'i ddienyddio gan Pontius Pilat. Nid oedd yr haneswyr yn Gristnogion ond yn dal i dogfennu Crist fel Duw a bod ei ddilynwyr yn gyfrifol am ledaenu'r Gair.

Mae haneswyr wedi darganfod mai'r Beibl yw'r mwyaf cyson a’r ffynhonnell manylion manwl mwyaf cywir o hanes Iesu. Mae cofnodion gwareiddiadau hynafol yn cadarnhau bod y straeon a'r cymeriadau Beiblaidd yn ffeithiol gywir. Os felly, a’r Beibl yn ffeithiol gywir yna mae angen i ni ddarllen mwy am Iesu a darganfod y gwir am bwy ydoedd. Rydyn ni'n gwybod nawr bod Iesu wedi ac yn bodoli yn ein plith.

Proffwydoliaethau’r Hen Destament

Ysgrifennwyd yr hen Destament gannoedd o flynyddoedd cyn geni Iesu ond rhagwelwyd dyfodiad ‘y gwaredwr’ gan lawer o’r proffwydi. Cyflawnwyd bywyd a marwolaeth Iesu y proffwydoliaethau hyn gyda’r cywirdeb mwyaf anhygoel.

Isiah 7:14 Wele y forwyn yn beichiogi ac yn dwyn Mab, a'i enw yw Immanuel.

Ystyr Immanuel yw ‘Duw gyda ni’ sy’n golygu y byddai’r Mab yn Dduw.

Micah 5: 2 Ond chwi Bethlehem .... allan ohonoch fe ddaw allan ataf fi yr Un i fod yn llywodraethwr ar Israel.

Yn y broffwydoliaeth hon mae Micah yn rhagweld Bethlehem fel man geni Iesu ’.

Isiah 53:3-6 Roedd pobl yn troi eu hwynebau i ffwrdd oddi wrtho; cafodd ei ddirmygu, a wnaethon ni mo'i werthfawrogi. Ac eto, cymerodd ein salwch ni arno'i hun, a diodde ein poenau ni yn ein lle. Roedden ni'n meddwl ei fod yn cael ei gosbi, a'i guro a'i gam-drin gan Dduw. Do, cafodd ei anafu am ein bod ni wedi gwrthryfela, cafodd ei sathru am ein bod ni ar fai. Cafodd ei gosbi i wneud pethau'n iawn i ni; ac am iddo fe gael ei guro cawson ni ein hiacháu.

Cafodd ei ddirmygu a'i wrthod gan bobl; yn ddyn wnaeth ddioddedrosom.

Yma rydyn ni'n dysgu nid yn unig y byddai Crist yn Dduw ond y byddai hefyd yn dioddef fel ein bod ni'n derbyn heddwch ac iachâd gan Dduw. Pan fu farw Iesu ar y groes gwnaeth hynny yn ewyllysgar fel bod dyled pechod yn cael ei thalu ac y byddai'r rhwyg rhwng Duw a ninnau'n cael ei iacháu.

Proffwydoliaethau y Testament Newydd

Ysgrifennwyd y Testament Newydd yn y ganrif gyntaf OC ac fe'i ysgrifennwyd gan y rhai a oedd yn adnabod Iesu yn dda ac yn byw ar yr un pryd ag ef. Maen nhw'n ysgrifennu am sut y cyflawnodd Iesu broffwydoliaethau'r Hen Destament. Tystion roeddent a rhai oedd yn ei adnabod yn dda iawn.

Disgyblion Iesu

Mathew

Mathew 1: 22-23 Digwyddodd hyn er mwyn i beth ddwedodd Duw drwy ei broffwyd ddod yn wir: 23 “Edrychwch! Bydd merch ifanc sy'n wyryf yn feichiog ac yn cael mab. Bydd y plentyn yn cael ei alw yn Emaniwel”Croes (Ystyr Emaniwel ydy “Mae Duw gyda ni.”)

Mae Mathew yn disgrifio Iesu fel un a anwyd ym Methlehem yn cyflawni proffwydoliaeth Micah a chyflawnodd broffwydoliaeth Isiah hefyd, y byddai’n cael ei arestio a’i ddedfrydu i farwolaeth. Ni ymladdodd na gwrthwynebu'r arestiad ond rhoddodd ei hun yn barod i farw ar y groes drosom. Mae yna lawer mwy o broffwydoliaethau a chânt eu trafod o dan glawr gwahanol.

Ioan

Roedd Ioan yn un o ddisgyblion cyntaf Iesu ac mae ei gyfrif yn agor gyda,

Ioan 1:14 Daeth y Gair yn berson o gig a gwaed; daeth i fyw yn ein plith ni. Gwelon ni ei ysblander dwyfol—ei ysblander fel Mab unigryw wedi dod oddi wrth y Tad yn llawn haelioni a gwirionedd

Dywedodd fod Iesu wedi dod ‘oddi wrth y Tad’ i ​​fyw ac i gael ei ‘weld’ a byw fel dyn. Nid ef oedd yr unig ddilynwr i ddisgrifio Iesu fel Duw. Paul oedd yr un a drodd ei gasineb at Gristnogion yn gariad parhaol ac yn ei lythyrau niferus at yr eglwysi siaradodd am Iesu fel Duw.

Philipiaid 2: 5-7 Yma cyflwynir Iesu fel Duw ac fel dyn ac er iddo aros yn Dduw bu hefyd yn byw ei fywyd ar y ddaear fel dyn. Dywedodd Iesu hefyd wrth ei ddilynwyr mai Duw oedd e.

Beth ddywedodd Iesu am ei hun?

Marc 9: 30-32 Dyma nhw'n gadael yr ardal honno ac yn teithio drwy Galilea. Doedd gan Iesu ddim eisiau i unrhyw un wybod ble roedden nhw, am ei fod wrthi'n dysgu ei ddisgyblion. “Dw i, Mab y Dyn,” meddai wrthyn nhw, “yn mynd i gael fy mradychu i afael pobl fydd yn fy lladd, ond ddeuddydd ar ôl cael fy lladd bydda i'n dod yn ôl yn fyw.” Doedd gan y disgyblion ddim syniad am beth roedd e'n sôn, ond roedd arnyn nhw ofn gofyn iddo.

Pan ddywedodd Iesu pwy ydoedd cafodd ymateb dwys gan y rhai a'i dilynodd a llunwyr deddfau'r dydd. Dywedodd y byddai’n marw dros ein pechodau ac y byddai’n codi ar y trydydd diwrnod.

Trwy ddweud ei fod yn Dduw roedd y rhai mewn grym wedi cynhyrfu cymaint nes eu bod am ei ladd. Defnyddiodd Iesu’r term ‘Myfi yw’ (Ioan 8: 58) gan deall hyn fel ‘Myfi yw Duw’. Defnyddiodd Duw y term ‘Myfi’ yn yr Hen Destament ac roedd arweinwyr Iddewig y dydd yn gwybod hyn yn dda iawn. Gwrthodasant ei gredu ac roeddent am ei garregio i farwolaeth.

Pan roedd Iesu yn dysgu’r bobl, gofynnodd “Pwy mae pobl yn dweud fy mod i” (Mathew 16:13) Ymatebodd y dorf gydag ‘athro, arweinydd, dyn da’. Gofynnodd Iesu’r un cwestiwn i’w ddisgyblion a dywedodd Pedr “Ti ydy’r Crist, Mab y Duw byw” Ymatebodd Iesu trwy ddweud “Bendigedig wyt ti Simon ... oherwydd nid yw cnawd a gwaed wedi datgelu hyn i ti, ond fy Nhad sydd yn y nefoed” (adn 17). Roedd amheuaeth hefyd yn fater yr oedd yn rhaid i Iesu ddelio ag ef. Yn fuan ar ôl i Iesu godi oddi wrth y meirw ni chafodd gyfle i weld Thomas, un o'i ddisgyblion. Ni allai unrhyw un argyhoeddi Thomas fod Iesu wedi codi a'i fod yn fyw. Ei ymateb oedd, “Oni welaf ei ddwylo a phrint yr ewinedd, a rhoi fy mys ym mhrint yr ewinedd a rhoi fy llaw yn Ei ochr, ni fyddaf yn credu” (Ioan 20:25).

Ioan 20: 26-27 Wythnos yn ddiweddarach roedd y disgyblion yn y tŷ eto, a'r tro hwn roedd Tomos yno gyda nhw. Er bod y drysau wedi'u cloi, daeth Iesu i mewn a sefyll yn y canol a dweud, “Shalôm!” 27 Trodd at Tomos a dweud, “Edrych ar fy arddyrnau; rho dy fys i mewn ynddyn nhw. Estyn dy law i'w rhoi yn fy ochr i. Stopia amau! Creda!”

Ni wrthododd Iesu Thomas, i’r gwrthwyneb fe wnaeth yn siŵr y gallai Thomas hefyd rannu yn yr un gred â’r disgyblion eraill mai Iesu oedd Duw. Roedd Thomas wedi’i arswydo a chyfaddefodd yn agored mai Iesu oedd Duw “Fy Arglwydd a fy Nuw” Mae Iesu’n deall ein amheuaeth ac yn gwerthfawrogi ein gonestrwydd ac eisiau inni siarad ag ef mewn gweddi a darllen amdano a’i ddysgeidiaeth er mwyn inni wybod hefyd pwy ydyw.

Oes gennych chi unrhyw amheuon ar ôl?

Mae llawer o ysgolheigion y Beibl ac awduron Cristnogol wedi ysgrifennu am hygrededd Iesu fel Duw. Ysgrifennodd C.S. Lewis ‘os nad yw'n Dduw yna roedd naill ai'n wallgof neu'n dweud celwydd’. Roedd y rhai oedd yn ei adnabod yn gwybod yn iawn mai Iesu a Duw ydoedd; roeddent yn gwybod ei fod yn Dduw trwy ysgrifennu amdano fel llygaid-dystion a hyd yn oed yn barod i farw yn nwylo'r awdurdodau yn hytrach na gwadu mai Duw ydoedd. Nid oedd yn wallgof nac yn gelwyddgi. Cyflawnodd Iesu broffwydoliaethau'r Hen Destament a gwneud pethau na allai dim ond Duw eu gwneud. Gall gwallgofddyn a celwyddog hawlio unrhyw beth ond ni all gyflawni dim. Cyn bo hir fe darganfyddir pob gwallgofddyn a’r celwyddog.

Cafodd Iesu ei eni lle roedd i fod i gael ei eni, roedd yn byw a marw fel Duw a dyn. Mae yn byw eto heddiw gan mai Duw-ddyn ydyw. Peidiwch ag anwybyddu Iesu, yn hytrach gwnewch ddewis. Mae eich dyfodol a'ch bywyd tragwyddol yn dibynnu ar eich penderfyniad.

Gwyn Elfyn Jones

Gweinidog, actor a chefnogwr brwd o’r iaith Gymraeg a’i diwylliant. Cyfrannwr hael i gymunedau’r fro, chwaraeon ac i weithgaredd pobl ifanc.