Amser newid?
Flynyddoedd yn ôl, yn fy nhyrfa fel meddyg teulu a chadeirydd menter iaith gwelais y newid mwyaf cyflym yn ein diwylliant ac anogais fy nghleifion a gwirfoddolwyr y Fenter i leoli eu hunain i groesawu'r newidiadau hynny. Yn ystod yr ymchwil hwnnw, darganfûm fod nifer sylweddol o gleifion oedd wedi derbyn llawdriniaeth ar y galon yn casáu newid cymaint nes eu bod o fewn dwy flynedd yn mynd yn ôl i’w hen ffordd o fyw—yr un a greodd yr angen am y llawdriniaeth yn y lle cyntaf. Felly nid yw bygythiad marwolaeth hyd yn oed yn gwneud i rai pobl newid.
Ond ers dechrau’r pandemig, mae “normal newydd.” wedi’i yrru i’n pennau. Y cyfan rydym wedi'i glywed ar y newyddion gyda'r nos, teledu amser brig, a thrwy gyfathrebu'r llywodraeth yw ymadroddion fel, “Yn ystod y pandemig hwn, mae pethau'n mynd i newid,” “Ni fydd y dyfodol yr un peth,” a “Paratowch ar gyfer newid.”
O ganlyniad i’r pwysau cyson hwnnw, wrth inni ddod allan o’r pandemig, nid yn unig y bydd pobl yn barod am newid, byddant yn ei ddisgwyl.
Dyna pam beth bynnag rydym am ei newid, dyma'r amser i wneud hynny. Er enghraifft, efallai mai trefn y gwasanaeth ydyw, ein calendr blynyddol o ddigwyddiadau, ein rhaglen wirfoddoli, amseroedd gwasanaeth, lliw'r waliau - beth bynnag, dyma'r amser i'w newid.
Credaf hefyd y bydd y cyfnod a’r cyfle yma yn mynd heibio yn y pen draw. Ers ychydig fisoedd bellach, rydym i wedi dweud bod gennym ffenestr chwe mis i wneud y newidiadau hyn, ac unwaith y bydd hynny drosodd, bydd y ffenestr yn cau. Bydd pobl yn mynd yn ôl i normal, ac yn mynd yn sownd yn y rhigol unwaith eto.
Nawr, gall y cyfnod hwnnw fod i lawr i ychydig fisoedd. Gobeithio y bydd gennym ni fwy o amser, ond beth bynnag, dyma'r amser i weithredu. Gallaf ddweud yn onest efallai na chewn ni byth y cyfle hwn eto yn ein hoes ni.
Dyma'r foment i wneud y penderfyniadau, y rhai rydym wedi bod eisiau eu gwneud ond yn betrusgar i wneud hynny ers amser hir. Efallai y bydd rhai o’r penderfyniadau hynny’n anodd, ond unwaith y bydd y ffenestr honno ar gau, fe fydd yn amhosibl eu hadfer.
Bydd Duw yn gofalu am ei eglwys, ein rôl ni yw gofalu am ei bobl. Bydd Duw yn gosod Ei eglwys i beth bynnag mae'n bwriadu. Mae'n rhaid i ni gydgerdded ag Ef ac fe fydd rhoi'r gorau i newid ar hyn o bryd yn peidio â dilyn newid cymdeithasol a thechnolegol nas gwelwyd ers dyfeisio'r wasg argraffu chwe chanrif yn ôl.